Akt notarialny jest poświadczeniem urzędowym potwierdzającym dokonanie jakiejś czynności prawnej, a precyzyjnie mówiąc jedna z jej szczególnych form. Wszystkie czynności jakie muszą być uwierzytelnione przy pomocy aktu notarialnego wymienia ustawa. Pozostałe z kolei określają pomiędzy sobą strony zainteresowane. Czynności w jakich powinno dojść do podpisania aktu notarialnego to m. in przeniesienie prawa własności nieruchomości. Nie trzymanie się ustaleń ujętych w akcie w momencie, kiedy obliguje do tego prawo bądź tak ustaliły strony, skutkuje bezskutecznością czynności prawnej. Zgodnie z przepisami sposób postępowania i sporządzania aktów notarialnych reguluje ustawa Prawo o notariacie, a dokładniej mówiąc art. 91 – 95. Jak wygląda akt notarialny? Kto go może sporządzić?
Akt notarialny – co to jest i kto może go sporządzić?
Akt notarialny jest urzędowym zaświadczeniem, którego postać jest szczegółowo sprecyzowana przez polskie prawo. Zaświadcza on wykonanie pewnych czynności. Może to być kupno nieruchomości, lub umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Określone czynności prawne muszą być potwierdzone u notariusza z Łodzi, inne z kolei mogą, ale nie ma takiego obowiązku chyba, że zainteresowani mają taką wolę. Kto może przygotować taki akt? W większości przypadków dokument sporządzany jest przez notariusza. Kancelarie notarialne można znaleźć we wszystkich dużych miastach jak Wrocław, Trójmiasto czy Szczecin, ale również mniejszych miejscowościach. Bez aktu notarialnego nie można kupić ani sprzedać jakiejkolwiek nieruchomości. W określonych okolicznościach sporządzenia aktu może dokonać zastępca notariusza, lub aplikant notarialny. Czasami z upoważnienia Ministra Sprawiedliwości, które wydawane jest na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych akt notarialny może sporządzić polski konsul.
Z jakich części składa się akt notarialny
To, jak musi wyglądać akt notarialny i jak go przetrzymywać opisuje ustawa Prawo o notariacie. Ważne jest, aby sporządzony był on w języku polskim. Co więcej powinien on zawierać następujące elementy:
- data – dokładna data napisania aktu notarialnego, czyli dzień, miesiąc i rok. Zdarza się, że na specjalne życzenie stron dopisuje się również godzinę podpisania aktu,
- miejsce – miejscowość, gdzie sporządzono akt,
- dane notariusza – w akcie muszą być zawarte takie dane jak imię, nazwisko oraz adres siedziby kancelarii notarialnej,
- dane stron podpisujących akt notarialny – dokument powinien posiadać imiona, nazwiska, adres zamieszkania, imiona rodziców, PESEL i numer NIP,
- oświadczenia stron – czyli główna część dokumentu, z podkreśleniem, że w sytuacjach niejasnych powołują się oni na dokumenty pokazane przy akcie,
- wyjątkowe okoliczności – na wniosek stron w akcie można umieścić wyjątkowe okoliczności, jakie miały miejsce przy podpisywaniu dokumentu,
- potwierdzenie odczytania – na samym końcu dokumentu wpisuje się klauzulę, że akt został odczytany i podpisany w obecności obydwu stron,
- podpisy – niewątpliwie tak istotny dokument, jakim jest akt notarialny nie będzie ważny bez złożenia podpisów obydwu stron, a także notariusza.
Jakie okoliczności wymagają sporządzenia aktu notarialnego?
Czynności wymienione przez polskie prawo, które koniecznie muszą być przypieczętowane przy pomocy aktu notarialnego to przede wszystkim:
- umowy przeniesienia własności nieruchomości – dotyczy to w szczególności umów kupna – sprzedaży, darowizny, umowy przed podpisaniem umowy zasadniczej,
- umowy, które przenoszą prawo użytkowanie wieczystego,
- umowa zbycia prawa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
- umowy o podziałach spadku, jeśli zawarta jest w nim nieruchomość,
- umowa spółki partnerskiej,
- umowa spółki komandytowo – akcyjnej,
- umowa spółki komandytowej,
- umowa spółki z o.o..
Pozostałe czynności także mogą być potwierdzone aktem notarialnym, zależy to jedynie od woli stron. Nie ma natomiast takiego obowiązku prawnego.
Jak odbywa się podpisanie aktu notarialnego?
Notariusz odpowiada za przejrzyste i zrozumiałe napisanie aktu. Istotnym momentem przypieczętowania umowy przy pomocy aktu notarialnego, jest odczytanie go przez notariusza w obecności obu stron umowy. Aby akt posiadł moc prawną notariusz powinien upewnić, że strony zainteresowane rozumieją treść aktu. Jeżeli jest takie życzenie stron, notariusz odczytuje także wszystkie załączniki. Po zaakceptowaniu treści umowy, strony zainteresowane z notariuszem składają swoje podpisy. Wtedy akt nabiera mocy prawnej.
Przechowywanie aktu notarialnego
Zgodnie z polskim prawem notariusz ma obowiązek przechowywać oryginał aktu przez 10 lat. Po upływie tego czasu przekazuje je do archiwum ksiąg wieczystych sądu rejonowego. W tym przypadku obowiązuje rejonizacja i zależne jest to od siedziby kancelarii, gdzie był sporządzony akt. Oczywiście obydwie strony dostają odpisy aktów.
Oczywiście za napisanie aktu notarialnego obowiązują opłaty. Zależne jest to od tego, czego dotyczy akt. Zasadniczo koszt wykonania tego dokumentu normują przepisy Ministra Sprawiedliwości zawierające maksymalne stawki taksy notarialnej.